آیا فاصله کانونی لنز باعث ایجاد اعوجاج و تخریب در سوژه می شود ؟
یکی از بزرگترین سوء تفاهم ها در مباحث عکاسی ، مسئله تاثیر فاصله کانونی لنز بر ایجاد حالت اعوجاج در عکس می باشد و بسیاری از عکاسان بر این باور هستند که لنز های زوم در حالت واید باعث ایجاد اعوجاج و تخریب در سوژه ها در فاصله های کوتاه می شوند . در این مقاله به بررسی و بیان این مطلب می پردازیم که فاصله کانونی لنز هیچ تاثیری در اعوجاج و ویژگی های چهره به خصوص در عکاسی پرتره به وجود نمی آورد .
اعوجاج اجزای صورت چیست ؟
قبل از بررسی تاثیر فاصله کانونی بر ایجاد حالت اعوجاج ؛ ابتدا به بررسی این می پردازیم که اعوجاج صورت سوژه چیست ؟ در حالیکه به طور عمومی منظور از اعوجاج را اعوجاج اپتیکال لنز در حالت واید در نظر می گیرند اما این دو مفهوم عینا با هم برابر نیستند باید بدانیم که اعوجاج صورت برایندی از اعوجاج در پرسپکتیو و پدیده ای است که بر روی صورت سوژه در عکاسی پرتره در فواصل نزدیک به دوربین ایجاد می شود . به عکس های بالا نگاه کنید . این عکس ها با فاصله کانونی کوتاه و از فاصله نزدیک گرفته شده اند .
در عکس اول می بینیم که در زمان عکاسی از فاصله بسیار کوتاه و با لنز واید اجزای صورت کاملا دچار حالت اعوجاج می شوند ( صورت دچار کشیدگی شده است ) . در عکس با کادر عمودی دوربین از سوژه فاصله گرفته است و در نتیجه حالت اعوجاج کمتری در صورت سوژه ایجاد شده است اما در هر صورت در این عکس نیز سوژه هنوز در فاصله بسیار نزدیک با دوربین قرار دارد و نواحی خارج از مرکز کادر دچار کشیدگی بسیار شدید شده است که در نتیجه این حالت شانه های سوژه در مقایسه با سایر قسمت های بدن نامتناسب به نظر می رسند .
اعوجاج اپتیکال / لنز
اعوجاج لنز که به آن اعوجاج اپتیکال نیز گفته می شود هیچ تاثیری در حالت های پرسپکتیو به شرحی ذکر شده در قبل ، وارد نمی آورد . بیشتر لنز ها به نوعی دچار حالت های اعوجاج هستند اما به طور خاص لنز های واید دچار اعوجاج به شکل خمیدگی تصویر به شکل نمایش داده شده در عکس زیر هستند .
مشاهده چنین حالتی در عکس ممکن است باعث ایجاد این تصور شود که اعوجاج صورت سوژه نیز در اثر خمیدگی مرکز تصویر به وجود می آید زیرا در اینجا نیز مرکز تصویر دچار حالت کشیدگی شده است . اما در اینجا این مسئله کاملا بی ربط به نظر می رسد زیرا حتی در لنز هایی که دارای شدید ترین حالت اعوجاج تصویر ( خمیدگی مرکز تصویر ) هستند ، در شرایطی که سوژه در فاصله دورتر از دوربین قرار بگیرد ، اعوجاج اجزای صورت دیده نمی شود .
ایا این مسئله بدان معنی است که اعوجاج اپتیکال تاثیری بر اعوجاج صورت ندارد ؟البته این مسئله تاثیر گذار است و لنز هایی که اعوجاج اپتیکال بسیار زیادی دارند اعوجاج بیشتری در اندام های بدن سوژه وارد می آورند . تاثیر اعوجاج پرسپکتیو بر روی سوژه بسیار مشهود تر از تاثیرات ناشی از اعوجاج اپتیکال است . به عنوان مثال یک لنز Nikon 50mm f/1.4G دارای 1.4 درصد اعوجاج اپتیکال به گونه ای است که در زمان عکاسی از هر سوژه دارای خطوط افقی این اعوجاج در مرکز عکس به آسانی قابل مشاهده است .
اعوجاج اپتیکال عملا تاثیری بر روی سوژه وارد نمی آورد اما اگر سوژه در فاصله دور از دوربین قرار بگیرد و ترکیب بندی تصویر به گونه ای باشد که صورت او در مرکز قرار باشد ، مقداری حالت اعوجاج در صورت سوژه دیده خواهد شد .
فاصله کانونی
فاصله کانونی لنز تعیین کننده حجم قابل مشاهده از سوژه در کادر دوربین است اما این عامل به هیچ عنوان قادر به تاثیر گذاری بر حالت های پرسپکتیو نمی تواند باشد . اگر سوژه در یک فاصله مشخص قرار بگیرد و با استفاده از حالت های زوم فواصل کانونی مختلف را بر روی او امتحان کنید وعکس بگیرید متوجه خواهید شد پرسپکتیو تقریبا در همه عکس ها در یک وضعیت مشابه قرار دارد . این کار به اسانی و با استفاده از عکاسی در فواصل کانونی مختلف قابل اثبات است و در نهایت خواهیم دید که اندازه ابعاد سوژه با پس زمینه موجود در عکس ، در یک حالت متناسب قرار دارد . به عکس های زیر دقت کنید :
در دو فاصله کانونی مختلف ، نسبت اندازه سوژه در مقابل پس زمینه ، تقریبا به یک اندازه می باشد .